Planty

Planty powstały na początku XIX wieku. Są efektem uporządkowania terenów wokół murów obronnych, które wcześniej pełniły funkcję śmietniska i ujścia ścieków. Władze miasta uchwaliły w 1820 powstanie ogrodów miejskich, z których możemy korzystać do dzisiaj. Początkowe prace przewidywały uporządkowanie terenu, posadzenie drzew, wytyczenie dróg spacerowych, zakładanie trawników, placów zabaw dla dzieci. Inicjatorem prac był architekt Feliks Radwański, a kontynuatorem Florian Straszewski.

Pięćdziesiąt lat później powołano Komisję Plantacyjną. Z jej inicjatywy na Plantach pojawiły się pomniki. W 1919 roku przed Collegium Novum posadzono Dąb Wolności.

Od momentu powstania planty kilkakrotnie dewastowały wojska okupantów. W połowie XIX wieku Austriacy zniszczyli ogrody wokół Wawelu, adaptując zamek dla swoich celów. W okresie II Wojny Światowej Niemcy również zdewastowali ten teren.

Dopiero pod koniec XX wieku, z inicjatywy prof. Janusza Bogdanowskiego rozpoczęto rewitalizację Plant. Dziś możemy się nimi cieszyć, odpoczywać, spacerując wśród zieleni. Liczne knajpki rozmieszczone wokół, sprzyjają wieczornym wypadom. Na Plantach znajdziemy liczne pomniki, fontanny, place zabaw dla dzieci i mnóstwo innych atrakcji. Mimo, że wytyczono ścieżki rowerowe, należy się mieć na baczności, bowiem większość rowerzystów nie ma w zwyczaju uważać na spacerujących przechodniów. Można zwrócić uwagę na kamienne odtworzenie linii murów, okalających miasto, i miejsca gdzie wcześniej znajdowały się baszty obronne, każda przypisana innemu cechowi rzemieślników.

Planty to rozległy teren, dzielący się na 8 ogrodów.Każdy z nich otoczony jest ważnymi miejscami, pomnikami, muzeami, które warto odwiedzić.

Wawel

Od ul. Powiśle, do Franciszkańskiej. Znajdziemy tu Sowy – kompozycję Bronisława Chromego, powstała w 1961 r., znajduje się przy ul. Podzamcze. W 2015 roku  poddana renowacji, która uzupełniła brakujące elementy.
Ławeczka polskich matematyków Stefana Banacha oraz Ottona Nikodyma, odsłonięty 14 października 2016. rzeźba prof. Stefana Dousy, znajduje się u wylotu Plant, przy Seminarium.
Pomnik Tadeusza Żeleńskiego (Boya) odsłonięty w 1985 r. jest dziełem Edwarda Krzaka, pomiędzy ul. Podzamcze a ul. Poselską.
Tablica pamiątkowa – Tablica z fragmentem tekstu prof. Henryka Jabłońskiego o ratowanie zabytków Krakowa i tabliczki z informacjami o pierwszych darczyńcach. Tablica znajduje się na murze ogrodu Muzeum Archeologicznego.
Jeżeli już tu jesteśmy, koniecznie skierujmy się ul. Poselską by przynajmniej zajrzeć do ogrodów Muzeum Archeologicznego, albo zatrzymać się na dłużej i zwiedzić również Muzeum.
Pomnik Grażyny i Litawora bohaterów książek Mickiewicza – przy ul. Poselskiej. Powstał w 1884 roku dla uczczenia Adama Mickiewicza, jest dziełem Alfreda Dauna. Znajdują się tu również hotele: Maltański, Radisson Blu.

Uniwersytet

Znajdziemy tu, wspominany wcześniej Dąb Wolności oraz: pomnik kardynała Adama Sapiehy – 1976 r. projekt Augusta Zamoyskiego. Znajduje się przed kościołem Franciszkanów przy ul. Franciszkańskiej. Nie można przejść obok kościoła Franciszkanów, należy choćby zajrzeć do środka by podziwiać witraż Bóg Ojciec Wyspiańskiego. Tuż obok znajduje się słynne okno papieskie - okno w Pałacu Biskupim, z którego Jan Paweł II przemawiał do ludzi w czasie podróży do Krakowa.
Pomnik-fontanna Fortepian Chopina – na podstawie projektu z 1949 r. Marii Jaremy pomnik wykonała Wanda Czełkowska. Odsłonięty został 2 października 2006. Znajduje się przy ul. Franciszkańskiej.
Pomnik ofiar wielkiego głodu na Ukrainie 1932–1933 – przy ul. Olszewskiego, obok cerkwi św. Norberta. Odsłonięty 18 listopada 2008 roku.
Figura Matki Bożej Łaskawej – rzeźba z  1771 r.  znajdowała się pierwotnie nad bramą wejściową cmentarza przy kościele Mariackim. Podczas likwidacji cmentarza w 1797, rzeźbę zakupili na licytacji kapucyni i postawili ją u wylotu ul. Kapucyńskiej. Przeniesiona w 1941 znajduje się u wylotu ul. Jagiellońskiej na Planty, u zbiegu z ulicą Karola Olszewskiego.
Pomnik Mikołaja Kopernika – powstał w 1900 r. rzeźba Cypriana Godebskiego. Pierwotnie stał na dziedzińcu Collegium Maius. Na obecnym miejscu, u wylotu ul. Gołębiej przed Collegium Witkowskiego, od roku 1953.

Skoro jesteśmy przy Uniwersytecie, warto oddalić się nieco od Plantów i zwiedzić Ogród Profesorów, udostępniony niedawno zwiedzającym, pomiędzy Collegium Witkowskiego, a Collegium Maius. Znajdują się tam eksponaty przedstawiające różne prawa fizyczne i ciekawe rzeźby. Po lewej stronie znajduje się wejście, którym dostaniemy się na dziedziniec Collegium Maius.

Można zatrzymać się na chwilę, podziwiając pyszny dziedziniec, lub wejść do Muzeum UJ i zatrzymać się na dłużej. Potem opuszczając CM ul Św. Anny wrócimy na Planty. Chyba, że wejdziemy do kościoła Św Anny, by zachwycić się barokowym wnętrzem świątyni, wtedy powrót na Planty zajmie nam dłuższą chwilę, ale warto. Wychodząc stąd na ulicę Krupniczą trafimy do restauracji Pod Norenami, serwującej dania japońskie. Stąd już calkiem blisko do dwóch hoteli: Garden Palace i Logos. Przystanek jazdy tramwajem ul. Karmelicką dojedziemy do Hotelu i Restauracji Maksymilian.

Pałac Sztuki

Pomnik Artura Grottgera – autorstwa Wacława Szymanowskiego, został wykonany w 1901. Odsłonięty w 1903 r. Stoi pomiędzy Pałacem Sztuki a ul. Dunajewskiego. Tutaj znajdziemy również Pałac Sztuki z licznymi wystawami i wydarzeniami artystycznymi. Możemy na chwilę hopsnąć na Plac Szczepański, by w ciepły dzień pochlapać się przy nowo wybudowanej fontannie. Skoro juz tu jesteśmy, warto zajrzeć do restauracji Scandale Royal.
Pomnik Lilli Wenedy – z 1885 r. jest dziełem Alfreda Dauna, kamienną rzeźbę zastąpiono w 1897 roku odlewem z brązu. Fundatorem był dr Henryk Jordan.
Pomnik Tadeusza Rejtana – Powstał pomiędzy 1856 a 1859, odsłonięto go w 1890. Było to dzieło Teodora Zakrzewskiego. W lutym 1946 pomnik zniszczony został przez burzę. Odtworzony przez Cz. Dźwigaja, odsłonięty ponownie 9 czerwca 2007.

Ogród Florianka

Pomnik Jadwigi i Jagiełły – powstał w 1886 r. według projektu Karola Knausa wykonany przez Oskara Sosnowskiego, upamiętniający 500-lecie unii polsko-litewskiej (Unia w Krewie).
Staw, w kształcie ósemki, w stylu japońskim – z łukowatym mostkiem, wysepką z brzozami i fontanną, z 1904 roku.
Pomnik Harfiarza (Bojana) – pomnik z brązu z 1886 r., dzieło artysty Piusa Welońskiego,  Na obecnym miejscu, pomiędzy Barbakanem a ul. Sławkowską, nad stawem, od 1904 r. Poprzednio stał po drugiej stronie Barbakanu. Pomnik upamiętnia Bohdana Zaleskiego. Wchodząc w ul. Sławkowską znajdziemy restaurację francuską Cyrano de Bergerac.

Barbakan

Pomnik Jana Matejki – projekt prof. Jana Tutaja. Odsłonięty 12 listopada 2013 roku.

A tuż obok Barbakan. Jedna z najbardziej charakterystycznych krakowskich budowli. Można zajrzeć do środka, ale czy warto kupować bilet? Dla pasjonatów.
Tablica upamiętniająca pasamonika Marcina Oracewicza – Znajduje się na murze Barbakanu, po jego wschodniej stronie. Podczas obrony Krakowa w 1768 roku miał zastrzelić carskiego dowódcę, generała Iwana Panina.
Pomnik zajść krakowskich 1936 – Upamiętnia zamordowanych przez polską Policję Państwową w dniu 23 marca 1936 roku, ośmiu robotników krakowskiego Semperitu. Dwa dni wcześniej policja spacyfikowała strajk okupacyjny w zakładzie. Doszło do manifestacji, funkcjonariusze policji otworzyli ogień do robotników, masakrując protestujących. Wydarzenia upamiętnia głaz z tablicą pamiątkową i postawionym po 1989 krzyżem. Pomnik znajduje się przy skrzyżowaniu ulic Szpitalnej i Basztowej.

Dworzec

Pomnik Floriana Straszewskiego – Powstał w 1874. autorstwa Edwarda Stehlika. Jest to pomnik twórcy Plant. Powstał w miejscu, gdzie znajdował się kopiec upamiętniający powstanie Rzeczypospolitej Krakowskiej, przy skrzyżowaniu ulic Basztowej i Westerplatte. Obelisk z granitu tatrzańskiego, na którym umieszczono medalion z podobizną Straszewskiego, a poniżej pamiątkową tablicę z napisem „Floryan Straszewski – główny uczestnik w założeniu plantacyj”. Nieco niżej wyryty napis głosi: Ku wdzięcznej pamięci zasług założenia i utrzymania tych przechadzek za uchwałą Rady Miasta Krakowa ze składek obywateli i zasiłku miejskiego. Obelisk ten powstał jako jeden z pierwszych pomników na Plantach. Odsłonięty 4 sierpnia 1875 roku. Wchodząc do przejścia podziemnego od strony pomnika idąc w prawo, dojdziemy do hotelu Europejskiego, zaś w lewo dojdziemy do hotelu Mercure. Naprzeciw hotelu znajduje się Galeria Krakowska, w której znajdziemy m.in. restauracje McDonalds, czy Miyako Sushi.
Wracając na Planty natkniemy się na pomnik Michała Bałuckiego. Powstały w 1911 r., jest dziełem Tadeusza Błotnickiego. Znajduje się za kościołem św. Krzyża.

Gródek

Pomnik płk. Narcyza Wiatra „Zawojny”, powstały w 1992. Autorem rzeźby jest Bronisław Chromy. Pomnik komendanta VI okręgu Batalionów Chłopskich. Znajduje się przy skrzyżowaniu ulic Dominikańskiej i św. Gertrudy. Niewielka uliczka Na Gródku, zaprowadzi nas do hotelu o tej samej nazwie. W hotelu znajduje się restauracja, w której często można posłuchać na żywo muzyki jazzowej. W pobliżu znajdziemy też wybór znakomitych restauracji: przy ul. Szpitalnej 20, restauracja Leonardo, przy Stolarskiej 13 jedną z restauracji Pimiento. Skręcając w ul. Starowiślną dotrzemy do  Hotelu Pugetów.

Stradom

Idąc Plantami dalej, w kierunku Wawelu znajdziemy się w ostatnim ogrodzie. Znajdują się tu: hotel Best Western Kraków Old Town,  a z ciekawostek, latarnia zmarłych, czyli kapliczka św. Gertrudy – z 1710, która stała przy dawnym szpitalu i kościele św. Sebastiana. Kapliczka znajduje się obok skrzyżowania ulic św. Gertrudy oraz św. Sebastiana, za Hotelem Royal.