Słownik polsko-krakowski

W Krakowie niektóre rzeczy nazywają się nieco inaczej a niektóre zwroty znaczą co innego niż gdzie indziej. Poniżej zebraliśmy charakterystyczne dla Krakowa i okolic regionalizmy.

A
    andrut – wafel
    auto – samochód

B
    bajok – mitoman
    bajoro – błoto, kałuża
    balaski – sztachety
    bańka – bombka (na choinkę)
    beretka – beret
    bil – słonina
    bitki – kotlety z wołowiny
    bławatek – chaber
    borówka – czarna jagoda
    brusznica – borówka (czerwona)
    buc – wulg. męski narząd rozrodczy, lub ktoś mocno nieprzyjemny
C
    certolić – robić coś wolno, być nadmiernie ostrożnym
    chała – dziadostwo, byle co
    chałat – fartuch
    chichrać się – śmiać się
    chlapa –  rozmoknięty śnieg, błoto
    chrust – faworki
    ckliwić – łaskotać
    cumel, cumelek – smoczek
    cwibak – keks
    cycać – ssać
    cyganić – kłamać
    cyrkularka – piła stołowa
    czernica – jeżyna

D
    drobić – kruszyć
    drożdżówka – słodka bułka z nadzieniem owocowym, makowym, czekoladowym lub serowym
    druszlak - durszlak
    ducka – koszyk; w ducke – dużo
    dziamdziać – jeść powoli
    drzyć – krzyczeć
    dzyndzel – coś wystającego
    dźwigać – podnosić

F
    farfocel – fus
    flaszka – butelka wódki
    flizy – kafelki, glazura
    fliziarz – glazurnik

G

    gira – noga
    git – jest dobrze, super
    glizda – dżdżownica
    głowizna – salceson
    gorąc – upał
    gościniec – droga
    grysik – kasza manna
    gwarzyć – mówić, rozmawiać, opowiadać

H

    haś – kruszywo, żużel
    huncwot – łobuz

I
    idze, idze – nie zgadzam się z tobą

J

    jadzić się – jątrzyć się (o ranie)
    jarzyna – włoszczyzna

K
    kajzerka – bułka z pięcioramiennym nacięciem
    kapa – narzuta na łóżko
    kapka – kropla, odrobina
    kapuza – kaptur
    kiszka – kaszanka
    kapusta kiszona – kwaszona kapusta
    klamoty – przedmioty, ubrania
    klarnet (bosy) – umiarkowanie obraźliwe określenie
    Kobierzyn – dom wariatów, od nazwy dzielnicy, gdzie znajduje się szpital psychiatryczny
    kocmołuch – brudas
    korci mnie – mam ochotę
    korki – bezpieczniki
    korpiel – brukiew
    kraj – brzeg
    krawatka – krawat
    krawaciarz – warszawiak
    kremówka – napoleonka
    kufajka – kapota
L
    laubzega – brzeszczot, piłka do drewna, metalu
    lepiec – plaster opatrunkowy, opatrunek

Ł
    łor – prostak
    łupiny – obierki ziemniaków

M
    manel – drobiazg, rzecz
    maniurka – dziewczyna dbająca o swój wygląd

N
    nakastlik – stolik nocny, szafka nocna
    na pole – na zewnątrz

O
    obwarzanek – nazwa wyrobu piekarniczego, charakterystycznego dla okręgu krakowskiego
    odcisk – nagniotek
    ostrężyna – jeżyna

P
    pantofel – kapeć
    parasolka – parasol
    pierdzielić – gadać bzdury
    pisak – flamaster
    plucha – słota
    pluskiewka – pinezka
    płachta – duży płat grubego materiału służący do przenoszenia czegoś
    pole – teren poza budynkiem, zewnętrze
    pomadki – czekoladki
    ptyś – ekler
    pugilares – portmonetka
R
    rajtki – rajtuzy, rajstopy

S
    sagan – czajnik
    sakramencko – niesamowicie
    se – sobie
    serowiec – sernik
    strugaczka, podstrugaczka – temperówka
    szabaśnik – piekarnik
    szarlotka – jabłecznik
    sznycel – kotlet mielony

Ś
    śpik – katar, młody człowiek
   
Z
    zamek – suwak
    zastrugaczka – temperówka
    zaświecić – zapalić
    zdupcaj – idź sobie, spadaj
    ziąb – chłód
    z kraja – na krawędzi, np. przestaw to, niech nie stoi tak z kraja
    złotówa – taksówkarz